ภาวะมวลกล้ามเนื้อน้อย (Sarcopenia)
ภาวะมวลกล้ามเนื้อและความแข็งแรงของกล้ามเนื้อลดลงอย่างผิดปกติ ซึ่งพบได้บ่อยในผู้สูงอายุ โดยผู้สูงอายุที่มีภาวะมวลกล้ามเนื้อน้อยจะมีอาการอ่อนแรง เหนื่อยง่าย เคลื่อนไหวลำบาก และหกล้มได้ง่าย ภาวะนี้อาจนำไปสู่ภาวะพึ่งพิงและการเสียชีวิตได้
สาเหตุของภาวะมวลกล้ามเนื้อน้อยในผู้สูงอายุ
- ปัจจัยตามอายุ มวลกล้ามเนื้อจะเริ่มลดลงตั้งแต่อายุ 40 ปีขึ้นไป โดยอัตราลดลงจะเร็วขึ้นเมื่ออายุมากขึ้น
- ปัจจัยทางพันธุกรรม บางคนอาจมีความเสี่ยงต่อภาวะมวลกล้ามเนื้อน้อยมากกว่าคนอื่น ๆ เนื่องจากพันธุกรรม
- ปัจจัยด้านโภชนาการ การขาดโปรตีน แคลเซียม และวิตามินดี อาจส่งผลให้มวลกล้ามเนื้อลดลง
- โรคประจำตัว โรคบางชนิด เช่น โรคเบาหวาน โรคไต โรคหัวใจ และโรคมะเร็ง อาจทำให้มวลกล้ามเนื้อลดลง
- การใช้ยาบางชนิด เช่น ยาคอร์ติโคสเตียรอยด์ อาจส่งผลต่อมวลกล้ามเนื้อ
อาการของภาวะมวลกล้ามเนื้อน้อย
- อ่อนแรง
- เหนื่อยง่าย
- เคลื่อนไหวลำบาก
- หกล้มได้ง่าย
- มีปัญหาในการทรงตัว
- มีปัญหาในการเดินขึ้นลงบันได
- มีปัญหาในการลุกนั่ง
- มีปัญหาในการหยิบจับสิ่งของ
การวินิจฉันภาวะมวลกล้ามเนื้อน้อย
แพทย์จะวินิจฉัยภาวะมวลกล้ามเนื้อน้อยโดยพิจารณาจากอาการ ประวัติทางการแพทย์ และการตรวจร่างกาย โดยอาจใช้การตรวจเพิ่มเติม เช่น การตรวจมวลกล้ามเนื้อ การตรวจความแข็งแรงของกล้ามเนื้อ การตรวจสมรรถภาพทางกาย
การรักษาภาวะมวลกล้ามเนื้อน้อย
- การออกกำลังกายแบบแอโรบิคและแบบเพิ่มความแข็งแรงของกล้ามเนื้อ
- การรับประทานอาหารที่มีโปรตีนสูง อย่างน้อย 1-1.2 กรัมต่อน้ำหนักตัว 1 กิโลกรัมต่อวัน
- การรับประทานแคลเซียมและวิตามินดี
- การรักษาโรคประจำตัวที่อาจส่งผลต่อมวลกล้ามเนื้อ
การรักษาภาวะมวลกล้ามเนื้อน้อยมีวัตถุประสงค์เพื่อชะลอการสูญเสียมวลกล้ามเนื้อและความแข็งแรงของกล้ามเนื้อ
การป้องกันภาวะมวลกล้ามเนื้อน้อย
- ออกกำลังกายเป็นประจำ โดยออกกำลังกายแบบแอโรบิคอย่างน้อย 30 นาทีต่อวัน 5 วันต่อสัปดาห์ และออกกำลังกายแบบเพิ่มความแข็งแรงของกล้ามเนื้ออย่างน้อย 2-3 วันต่อสัปดาห์
- รับประทานอาหารที่มีโปรตีนสูง อย่างน้อย 1-1.2 กรัมต่อน้ำหนักตัว 1 กิโลกรัมต่อวัน
- รักษาน้ำหนักตัวให้อยู่ในเกณฑ์ที่เหมาะสม
- เลิกสูบบุหรี่
- ลดการดื่มแอลกอฮอล์
ภาวะมวลกล้ามเนื้อน้อยเป็นภาวะที่พบได้บ่อยในผู้สูงอายุ การป้องกันและรักษาภาวะนี้ตั้งแต่เนิ่น ๆ จะช่วยให้ผู้สูงอายุสามารถใช้ชีวิตได้อย่างมีคุณภาพและสามารถพึ่งพาตนเองได้